اختلالات دیکته نویسی یکی از انواع اختلالات یادگیری است، دیکته نویسی یکی از مهم ترین مهارت های آموزشی و نوشتاری است که نیاز به فرآیندهای ذهنی زیادی دارد. هر گونه نقص در هر قسمت یا فرآیند می تواند منجر به خطای نوشتاری شود. شناسایی خطاهای رایج می تواند به درک بهتر منابع این خطاها و ارائه راه های موثر برای حذف یا اصلاح آنها در کودکان دبستانی کمک کند.
مشکلات دیکته نویسی در دانش آموزان پس از ورود به کلاس اول به تدریج دیده می شود. مشکل قرینه یا وارونه نویسی اغلب در دانش آموزان کلاس اول دبستان دیده می شود. علت اصلی این مشکل این است که کودک هنوز دست چپ و راست خود را به خوبی نمی شناسد و یا سمت چپ و راست صفحه را نمی تواند به خوبی تشخیص دهد.
این مشکل معمولا با آموزش های ساده در مورد سمت چپ و راست صفحه معمولاً قابل بهبود است.
رایج ترین دلایل اختلالات دیکته نویسی
ضعف در حساسیت شنیداری
این کودکان به دلیل ضعف در حساسیت شنیداری هنگام شنیدن واژه ها نمی توانند واج های نزدیک به هم را از یکدیگر تشخیص دهند، معمولاً خطاهای دیکته نویسی آن ها از نوعی است که واژه را می نویسند ولی یک یا دو حرف آن را به طور اشتباه می شنوند یا حروف پایانی کلمه را حذف می کنند.
مثل بشگاب به جای بشقاب ، بردن به جای بردند
ضعف در حافظۀ شنیداری
مشکل حافظۀ شنیداری زمانی روی می دهد که کودک کلمه یا جمله را می شنود ولی هنگامی که می خواهد آن را بنویسد به دلیل ضعف حافظۀ شنیداری قسمتی از آن را جا می اندازد.
مانند جا انداختن حرف اضافه در «بابا … خانه آمد» به جای بابا به خانه آمد
ضعف در حافظۀ توالی دیداری
مشکل توالی دیداری تا حدودی ترکیبی از ضعف دقت و توجه و ضعف حافظۀ دیداری و یکی از اختلالات دیکته نویسی است. در این مورد کودک حروف یک کلمه را جابجا می نویسد.
مانند آدر به جای آرد ، داور به جای دارو
ضعف در حافظۀ دیداری
این کودکان هنگام دیکته نویسی کلمه را به درستی می شنوند و بیشتر مشکلات آن ها در مورد نوشتن حروفی است که صدای یکسان و شکل های متفاوتی دارند، مانند (ز،ظ، ذ،ض/ ث،س، ص / ت،ط / ق،غ / هـ ،ح و…) کودک هنگام نوشتن نمی داند از کدام شکل حروف باید استفاده کند و اولین شکلی که به حافظه اش می آید را می نویسد.
معمولاً بیشتر خطاهای دیکته نویسی کودکان از نوع حافظۀ شنیداری، حافظۀ دیداری و دقت و توجه است. معمولاً با آموزش های ساده و تقویت حافظۀ دیداری کودکان این مشکلات به تدریج از بین می روند. یکی از شیوه های شناخت این نوع اختلال در کودکان این است که کلمه از لحاظ خواندن درست است ولی از لحاظ املایی مشکل دارد.
مانند نوشتن هوله به جای حوله ، سبح به جای صبح و …
ضعف در تمرکز و دقت
مشکلات دقت و توجه بیشتر در جا افتادگی، افزایش یا جابجایی جزئیات حروف مانند سرکش، دندانه، نقطه و حرکت ها دیده می شود.
مانند کرسنه به جای گرسنه ، افزدون یا کاستن دندانه ، جابجایی نقطه ها
مشکل قرینه نویسی
یکی از رایج ترین اختلالات دیکته نویسی است که کودک در این مورد بجای اینکه نوشتن را از قسمت راست صفحه شروع کند از سمت چپ می نویسد.
مشکل وارونه نویسی
در این مورد کودک کلمات را برعکس می نویسد و نوشتن را زیر خط کرسی ادامه می دهد.
کلمات مرتبط :
کاردرمانی اختلالات دیکته نویسی – کاردرمانی ذهنی – کاردرمانی در ارومیه – گفتاردرمانی در ارومیه