اختلالات پردازش حسی در کودکان طیف اتیسم
اختلالات و مشکلات حسی در افراد مبتلا به اوتیسم رایج است و حتی در معیارهای تشخیصی اختلال طیف اوتیسم نیز گنجانده شده است. هر فرد اوتیستیک منحصر به فرد است و این شامل حساسیت های حسی شخصی آنها نیز می شود.
افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است به موارد زیر حساسیت داشته باشند:
- مناظر
- صداها
- موقعیت های جدید
- نور
- انواع بوها
- لمس كردن
- آگاهی از وضعیت و حرکت بدن (حس عمقی)
- آگاهی از نشانه ها و احساسات درونی بدن (تداخل حسی)
افراد اوتیستیک می توانند هم حساسیت مفرط (بیش از حد پاسخ دهی) و هم حساسیت کم (کم تر از حد معمول) را به طیف وسیعی از محرک ها تجربه کنند.
بسیاری از افراد اوتیستیک نسبت به نورهای روشن یا طول موج های نور خاص (مانند نورهای فلورسنت) حساسیت مفرط را تجربه می کنند. برخی صداها، بوها، بافت ها و مزه ها نیز می توانند طاقت فرسا باشند. این می تواند منجر به اجتناب حسی شود، تلاش برای دور شدن از محرک هایی که اکثر افراد به راحتی می توانند آنها را تنظیم کنند. اجتناب حسی می تواند مانند دور شدن از لمس فیزیکی، پوشاندن گوش ها برای جلوگیری از صداهای بلند یا غیرقابل پیش بینی یا اجتناب از انواع خاصی از لباس ها باشد.
حساسیت مفرط نیز شایع است. این می تواند مانند نیاز دائمی به حرکت به نظر برسد. مشکل در تشخیص احساساتی مانند گرسنگی، بیماری یا درد، یا تحمل صداهای بلند، نورهای روشن و رنگ های پر جنب و جوش. افرادی که کم حساسیت هستند ممکن است در جستجوی حسی برای دریافت ورودی حسی بیشتر از محیط باشند. به عنوان مثال، افراد مبتلا به اوتیسم ممکن است حواس خود را با ایجاد صداهای بلند، لمس افراد یا اشیا، یا تکان دادن به جلو و عقب تحریک کنند.
اختلالات پردازش حسی در کودکان طیف اتیسم
داشتن حساسیت های منحصر به فرد نسبت به انواع خاصی از ورودی های حسی می تواند چالش هایی را در موقعیت های روزمره مانند مدرسه، محل کار یا محیط های اجتماعی ایجاد کند. برای افرادی که بیش از حد حساس هستند، گذراندن تمام روز زیر لامپ های فلورسنت، پیمایش در فضای شلوغ یا پردازش مکالمات در اتاق هایی با سر و صدای پس زمینه، می تواند بسیار چالش برانگیز باشد. این می تواند از نظر جسمی و عاطفی فوق العاده خسته کننده باشد و باعث شود فرد برای انجام کارهای مهم دیگر احساس خستگی بیش از حد کند.
بسیاری از افراد اوتیستیک از تحریک به عنوان نوعی تلاش حسی برای حفظ تعادل سیستم حسی خود استفاده می کنند. حرکات تکراری، صداها یا بی قراری می تواند به افراد مبتلا به اوتیسم کمک کند آرام بمانند، استرس را کاهش دهند یا ورودی های حسی ناراحت کننده را مسدود کنند.
با این حال، گاهی اوقات حرکت مداوم می تواند در برخی از تنظیمات (مانند محل کار) نامناسب یا مختل کننده به نظر برسد، بنابراین افراد اوتیستیک اغلب احساس می کنند که باید تحریک خود را سرکوب کنند. وقتی این اتفاق میافتد، خودتنظیمی سختتر میشود و منجر به اضافه بار حسی، خستگی یا فرسودگی میشود.
اضافه بار حسی زمانی اتفاق می افتد که یک محرک حسی شدید بر توانایی شما برای مقابله غلبه کند. این می تواند توسط یک رویداد منفرد، مانند یک صدای بلند غیرمنتظره ایجاد شود، یا می تواند در طول زمان به دلیل تلاشی که برای مقابله با حساسیت های حسی در زندگی روزمره لازم است، ایجاد شود. اضافه بار حسی می تواند مانند اضطراب شدید، نیاز به فرار از موقعیت یا مشکل در برقراری ارتباط باشد. هنگامی که مغز مجبور است تمام منابع خود را در پردازش حسی قرار دهد، می تواند عملکردهای دیگر مانند گفتار، تصمیم گیری و پردازش اطلاعات را متوقف کند.
علائم اختلالات پردازش حسی در مبتلایان به اتیسم
بسیاری از افراد مبتلا به اوتیسم هنگامی که یک مشکل حسی را تجربه می کنند، رفتارهای خاصی از خود نشان می دهند:
- تحرک بیش از حد مانند پریدن، چرخیدن یا برخورد با اشیا
- افزایش تحریک، مانند تکان دادن دست، ایجاد صداهای تکراری یا تکان دادن به جلو و عقب
- صحبت کردن با تن صدای بلندتر از حد معمول
- حرف نزدن
- پوشاندن گوش ها یا چشم ها
- مشکل در تشخیص احساسات درونی مانند گرسنگی، درد یا نیاز به استفاده از حمام
- امتناع یا اصرار بر روی برخی غذاها یا برخی لباس ها
- خوردن اشیا
- لمس مکرر دیگران
- مشکل در برقراری ارتباط یا پاسخگویی صحیح در موقعیت های خاص
- احساسات طاقت فرسا یا نیاز به فرار از یک موقعیت
درک و انطباق با مسائل حسی می تواند ناراحتی را کاهش دهد و فرصت های یادگیری، اجتماعی شدن، برقراری ارتباط و مشارکت در جامعه را برای افراد اوتیستیک افزایش دهد. اسکان ممکن است به معنای اصلاح محیط، استفاده از ابزارها و استراتژی ها، یا ایجاد عادات یا روال های جدید باشد. از آنجایی که نیازهای حسی به محیط بستگی دارد، ممکن است نیاز باشد که برای هر محیطی تطبیق داده شود.
کاردرمانی اتیسم
کاردرمانی ذهنی و حسی بخش مهمی از توانبخشی کودکان مبتلا به اوتیسم است که کمک زیادی به کاهش حساسیت ها حسی در این کودکان کی کند ، متخصصان ما در کلینیک کاردرمانی همگام ( کاردرمانی در ارومیه ) از بروزترین متدها برای درمان اختلالات پردازش حسی در کودکان اتیسم بهره می برند.
کاردرمانگر از تکنیک های مختلفی همچون تحریک حسی ، بازی درمانی ، روان درمانی و … برای کمک به بهبود شرایط کودکان مبتلا به اتیسم بهره می برد.
راهکارهایی برای کاهش اختلالات پردازش حسی در کودکان اتیسم
- استفاده از عینک آفتابی یا کلاه زیر چراغ های فلورسنت
- استفاده از گوش گیر یا هدفون در محیط های پر سر و صدا
- کار در فضاهایی با در بسته یا دیوارهای بلند
- اجتناب از استفاده از محصولات با رایحه قوی
- انتخاب غذاهایی که کودک نسبت به آن ها حساسیت ندارد.
- پوشیدن لباس نرم و راحت
- تنظیم برنامه برای جلوگیری از شلوغی
- چیدمان مبلمان برای ایجاد فضاهای باز و ایمن
- و …
کلمات مرتبط :
کاردرمانی اتیسم – کاردرمانی در ارومیه – کاردرمانی ذهنی در ارومیه – گفتاردرمانی در ارومیه